Kenali Penyakit Cili : Kulat

Pengenalan
Kulat ialah salah satu daripada organisma eukariot yang mencernakan makanannya di luar dan menyerap molekul nutrien ke dalam selnya. Walaupun pada asalnya, kulat dikelaskan sebagai tumbuhan, namun kulat sebenarnya bukanlah tumbuhan kerana kulat ialah heterotrof, iaitu organisma ini tidak menghasilkan karbon sendiri melalui proses fotosintesis tetapi sebaliknya, menggunakan karbon yang dihasilkan oleh organisma yang lain.

Sebenarnya, kulat dianggap lebih berkaitan dengan haiwan berbanding tumbuhan, dan kekadang dimasukkan dalam opistokon, sekumpulan monofili, bersama-sama dengan haiwan.

Bagaimanapun, berbeza dengan haiwan, kulat menyerap dan bukan menghadam makanannya, serta mempunyai dinding sel. Dengan sebab itulah, maka kulat dimasukkan ke dalam alamnya sendiri, iaitu alam Kulat.

Kulat sebagai patogen
‘Patogen’ (pathological agen) adalah agen atau pembawa penyakit. Manakala ‘penyakit’ ditakrifkan sebagai sesuatu perkara yang berlaku yang menyimpang (deviates) daripada fungsi biasa proses-proses fisiologi sesuatu tumbuhan tersebut untuk sekian lama, sehingga menjejaskan atau/dan menyebabkan terhentinya aktivit fisiologi yang penting.

Terjejasnya fisiologi tumbuhan boleh disebabkan oleh 2 perkara :-

• Agen pejangkit
• Faktor-faktor lain seperti tidak cukup sesuatu unsur nutrien.

Ini bermakna yang walaupun terdapat kulat yang hidup sebagai parasit di atas pokok-pokok hidup, ia bukanlah ‘patogen’ pada pokok itu sekiranya ia tidak menjejas fungsi fisiologi tumbuhan tersebut. Penyakit yang tidak dibendung, boleh merebak, boleh menyebabkan kematian tumbuhan atau pokok tersebut dan jika ia berlaku pada skala yang besar, boleh menjejaskan penghasilan tanaman.

Manusia dan Kulat (Cendawan)
Kulat (atau cendawan) digunakan secara meluas oleh manusia, seperti ragi yang digunakan untuk menapaikan bir dan roti. Kulat Penicillium boleh dijadikan sebagai antibiotik yang telah digunakan secara besar - besaran.

Manakala cendawan dibiakkan (pengkulturan) dan dijadikan makanan untuk manusia, malahan ianya merupakan salah satu industri yang besar di kebanyakan negara. Manfaat ini boleh dieksploitasikan dan boleh membantu ekonomi misalnya penanaman cendawan jerami padi (Volvariella volvaceae ) dan cendawan butang (Agaricus campestris) banyak ditanam di Malaysia untuk tujuan makanan tempatan dan juga untuk dieksport.

Dalam perusahaan makanan penggunaan Yis merupakan sesuatu yang tidak dapat dinafikan lagi. Yis atau Saccharomyces cerevisiae telah digunakan untuk membuat tapai, roti, minuman dan sebagainya.

Kajian menunjukkan beberapa bahan kimia juga telah ditemui dari kulat misalnya asid organik , alkohol dan antibiotik. Antibiotik penisilin asid giberelik (sebatian pengawalatur pertumbuhan) diperolehi dari kulat Penicillium sp. dan Gibberella fujikuroi.

Oleh yang demikian tidak hairanlah, mengapa kulat banyak digunakan dalam penyelidikan biologi. Contohnya pengetahuan mengenai genetik dan biokimia telah banyak diketahui setelah mempelajari genetik dan biokimia daripada kulat Neurospora sitophila dan N. crassa.

Malahan beberapa orang pakar dari Universiti Sains Malaysia sedang di dalam penyelidikan untuk membuktikan yang kulat seperti Cullicynomyces, Tolyplocadium , Metharizium dan Beauveria boleh mengawal populasi nyamuk di negara kita. Pengawalan populasi parasit seperti ini dikenali sebagai pengawalan biologi.

Namun begitu terdapat kulat-cendawan yang tidak berfaedah dan mendatangkan kemudaratan kepada manusia yang dikenali sebagai kulat beracun.

Peranan kulat dalam pertanian
Sebilangan kulat hidup berdamping dan saling membantu dengan organisma lain. Contohnya kulat Endogone sp. dan rhizoctonia sp. yang hidup dalam akar beberapa tumbuhan peringkat tinggi.

Kulat ini mendapat makanan daripada perumahnya dan perumahnya mendapat manfaat daripada nitrogen yang diikat dan unsur-unsur lain yang diurai oleh kulat tersebut. Kehidupan seperti ini dikenali sebagai simbiosis.

Kulat yang bersimbiosis pada akar tumbuhan dikenali sebagai mikoriza. Mikoriza ini telah dikaji oleh penyelidik untuk membolehkan ianya digunakan ke atas tumbuhan yang kurang subur untuk mengurangkan penggunaan baja.

Tanaman berbentuk monokrop banyak mengundang masalah penyakit kerana ekologi kawasan tanah telah menjadi sekata (monotonous) dan biodiversiti mikrob didalamnya juga menjadi semakin rendah. Ditambah pula dengan penggunaan racun rumpai/kulat/serangga yang tinggi, tidak hairanlah jika tanaman pertanian sering diserang mikrob pembawa penyakit.

Tumbuhan dan hasil sampingannya adalah kaya dengan selulosa dan lignin. Bahan-bahan ini adalah sumber makanan pada kulat patogen dan saprofit. Namun, apabila kulat menyerang pokok-pokok pertanian, ia akan menjejas aktiviti ekonomi.

Peranan kulat yang amat nyata adalah sebagai patogen tumbuhan pertanian. Peranan kulat yang tidak begitu ketara tetapi sebaliknya membawa kebaikan kepada pertanian ialah dalam bentuk kulat mikoriza. Kulat (dan bakteria) adalah sumber untuk mendapatkan agen kawalan biologi utk penyakit-penyakit tumbuhan.

Manakala Kulat yang mendatangkan masalah di dalam pertanian adalah kulat yang menjadi parasit kepada tumbuhan. Terdapat beberapa masalah untuk mengawal kulat beracun :

• Kulat hidup pada tanaman yang menjadi perumah. Oleh kerana kulat dan perumah sangat rapat, maka sukar untuk mencipta bahan kimia yang boleh membunuh kulat tanpa merosakkan tanaman.
  
• ‘Misselium’ kulat tidak hanya pada permukaannya tetapi bahagian dalam tisu tumbuhan. Biasanya semburan racun kulat membunuh ‘misselium’ luar manakala ‘misselium’ dalam terus membiak.
• Beberapa jenis kulat sukar dikawal kerana kedudukannya di bawah permukaan tanah dan terkindung dari semburan racun kulat.

Analisa Penggunaan Racun Kulat
Di Amerika Syarikat, Eropah dan negara-negara yang terdapat industri pengeluaran tanaman bijirin, sayur-syuran dan buah-buahan, penggunaan racun kulat adalah amat meluas sekali dan merupakan salah satu racun makhluk perosak utama yang digunakan di semua ladang-ladang tanaman.

Manakala di Malaysia, penggunaan racun kulat menduduki tempat ketiga iaitu sebanyak 4% peratus selepas racun serangga dan racun rumpai. Dari jumlah tersebut, sebanyak 3% digunakan untuk mengawal penyakit pada sayuran, bunga dan buah-buahan. Manakala 1% lagi digunakan untuk mengawal penyakit tanaman perladangan.

Tidak kurang juga racun kulat digunakan untuk mengawal atau mencegah hasil tanamanan yang telah dituai daripada diserang kulat semasa dalam penyimpanan atau ketika dieksport ke luar negara.

Selain itu, ia juga digunakan di industri perkilangan dan di rumah-rumah. Walaupun sesetengah racun kulat sangat berbahaya kepada manusia dan haiwan ternakan, statistik kes keracunan yang melibatkan racun tersebut adalah rendah jika dibandingkan dengan keracunan racun makhluk perosak yang lain.

Racun kulat boleh didefinisikan sebagai bahan kimia yang membunuh atau merencat pertumbuhan, percambahan, pembiakan spora dan miselium kulat-kulat tertentu.

Racun Kulat Organik dan Bukan Organik
Racun kulat boleh dibahagikan kepada dua kategori iaitu organik dan bukan organik. Racun organik merangkumi beberapa jenis racun termasuk sebahagian besar kumpulan racun ‘karbamat'. Kumpulan racun karbamat terbahagi pula kepada beberapa kelas bahan kimia yang terdiri daripada bahan aktif tertentu.


Racun dithiocarbamate merupakan kumpulan racun kulat yang penting dalam bidang pertanian. Ia banyak dipasarkan dan digunakan di seluruh dunia memandangkan keberkesanannya mengawal kulat. Di antara bahan aktif yang tergolong dalam kumpulan racun kulat ini ialah thiram, ziram, vapam, ferbam, zineb, maneb, mancozeb dan nabam.

Mengenali Penyakit Kulat Pada Tumbuhan
Adalah penting untuk kita memahami dan mengenali tanda-tanda dan sebarang perubahan yang berlaku yang boleh diklasifikasikan sebagai penyakit kulat agar rawatan dapat dilakukan kepada tanaman. Diantara tanda dan simptom yang disebabkan oleh penyakit kulat adalah:-

Daun

• Nekrosis - Apabila bahagian-bahagian pada daun menunjukkan perubahan warna dan akhirnya menjadi kering dan mati. Jika diperhatiakan pada bahagian daun tersebut, tisu pada kawasan nekrosis akan reput dan berlubang.
• Klorosis (chlorosis) - Daun bertukar warna daripada hijau kepada kuning atau perang.
• Layu (wilt) - Daun tidak berubah warna tetapi kelihatan layu dan tak bermaya.
• Layu dan gugur (wilting and defoliation)
• Bertompok (leaf spots) – Kelihatan tompok-tompok kecil pada daun tersebut.
• Lesi (lesion) – Secara umumnya berkaitan dengan kerosakan pada tisu-tisu daun. Lesi terhasil daripada tompokan, diikuti dengan bahagian tersebut menjadi kering, reput dan kadangkala menyebabkannya berlubang-lubang.

Batang

• Lesi (lesion) - Seperti juga daun, ia berkaitan dengan kerosakan pada tisu-tisu yang terdapat pada bahagian batang pokok.
• Pereputan – Batang akan menjadi lembut kering putih/perang (soft, dry,white, brown rots).
• Berair ( water-soaked ) – Batang pokok menjadi berair-lembab

Akar

• Lesi (lesion) - Seperti juga daun dan batang, ianya berkaitan dengan kerosakan pada tisu-tisu pada bahagian akar pokok.
• Pereputan – Akan akan menjadi reput.
• Berair (damping off ) – Keadaan akar sentiasa berair-lembab.